معرفی آلوئه‌ورا و خواص درمانی آن

آلوئه‌ورا گونه‌های مختلفی دارد که از نظر ظاهر و خواص درمانی تقریباً شباهت زیادی با هم دارند. هرگونه از آلوئه‌ورا دارای واریته‌های گوناگونی می‌باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع از یک گونه‌ی آلوئه‌ورا که خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارد اشاره شده است.

نام علمی:

Aloe vera barbadensis Mill، نام فرانسه Aloes و نام انگلیسی آن Barbados aloe می‌باشد.

تیره گیاه:

لاله Liliaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است بدون ساقه و با محور، برگ‌های آن ضخیم، گوشتی، به رنگ سبز کلمی گاهی با رنگ پریدگی قرمز، هر دو سطح برگ صاف، نوک‌دار و دراز که در کناره‌ی برگ‌ها در بعضی گونه‌ها خارهای نوک تیز دیده می‌شود. طول برگ‌ها گاهی موارد بیشتر از یک متر است. از یقه یا بیخ گیاه محوری روییده، در انتهای محور، گل‌دهنده و گل‌های آن سنبله‌ای، به رنگ زرد و گاهی موارد مایل به قرمز می‌باشند. عصاره‌ای که از شیره یا لاتکس برگ آلوئه‌ورا به دست می‌آید بسیار تلخ، زعفرانی رنگ، صاف، براق و ترد می‌باشد که به آن صبر زرد می‌گویند.

طبیعت:

صبر زرد از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

اغلب در نواحی گرم و مرطوب کشورها خصوصاً کشورهای شمال آفریقا، هند و نواحی مدیترانه‌ای به صورت خودرو انتشار داشته و کاشته می‌شود. در سال‌های اخیر در ایران نیز به صورت پرورشی و زینتی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آلوئه‌ورا:

آلوئین، ایزوباربالوئین، امودین، صمغ و رزین، ژل، اکسیداز، کاتالاز، انواع قندها، یک گلیکوزید متبلور به نام باربالوئین، کمی اسانس، آنتراکینون، آسه‌مانان، چند اسید آمینه، مواد معدنی و ویتامین‌های E, C, B, A در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و ژل داخل آن

نحوه مصرف:

از آلوئه‌ورا به صورت فرآورده‌های مختلف غذایی و داروئی استفاده می‌شود. ژل داخل برگ‌های آلوئه‌ورا نیز در مصارف آرایشی بهداشتی کاربرد زیادی دارد.

خواص درمانی برگ و ژل آلوئه‌ورا در استعمال داخلی:

تنظیم کننده قاعدگی و متعادل و تنظیم کننده قند خون، برطرف کننده یبوست و ضد کرم و انگل‌های روده‌ای، ضدالتهاب و نفخ معده و مفید برای مشکلات گوارشی، تأمین کننده کمبود کلسیم بدن و سرشار از مواد معدنی از جمله برن، منعقد کننده خون و سبب تحریک شیره گوارشی، احیاء کننده سلول‌ها و خون‌ساز، تنظیم کننده کلسترول و پالایش کننده خون می‌باشد. در ضمن برای اختلال و انسداد و سندروم روده، عفونت‌هایی میکروبی مجاری معده، و روده، پوکی استخوان و بواسیر نیز مفید است.

خواص درمانی برگ و ژل آلوئه‌ورا در استعمال خارجی:

آنتی بیوتیک موضعی، کنترل کننده عفونت‌های قارچی مثل بیماری کچلی، نرم کننده و شاداب کننده پوست، ترمیم کننده بافت‌های آسیب دیده پوست، التیام‌بخش زخم‌ها و آسیب‌های ناشی از سوختگی و جلوگیری کننده از پیری زودرس پوست می‌باشد. در ضمن برای پسوریازیس، اگزما، حساسیت‌های پوستی شدید، آکنه، چین و چروک، خشکی پوست، آفتاب‌سوختگی، کدری پوست، دردهای مفصلی عضلانی، کشیدگی تاندوم‌ها، آرتروز و ترک بین انگشتان پا که یک بیماری قارچی می‌باشد نیز مفید است و به علت خواص ضد باکتری و قارچی، مانع ایجاد شوره سر می‌گردد.

تذکر:

استفاده از برگ و ژل آلوئه‌ورا برای افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی و اشخاص تحت درمان با داروهای قلبی و کورتن مضر است. در ضمن مصرف ژل آلوئه‌ورا در مواردی می‌تواند تداخلات داروئی ایجاد نماید، به عنوان نمونه، استفاده از ژل آلوئه‌ورا اثرات پایین‌آورندگی قند خون گلی بن گلامید را به خاطر داشتن اثر ضد خون افزایش می‌دهد و همچنین اثر ضدالتهابی هیدروکورتیزون استات را هنگامی که به عنوان یک حامل استفاده شود، افزایش می‌دهد.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.